ริดสีดวงทวาร ถือเป็นโรคที่พบบ่อย ทั้งในเพศชายและเพศหญิง เนื่องจากมีภาวะที่หลอดเลือดดำที่มีอยู่ตามธรรมชาติของคนทั่วไปในบริเวณทวารหนักเกิดการปูดพองเป็นหัว เรียกว่า หัวริดสีดวง แล้วมีการปริแตก ของผนังหลอดเลือดขณะเบ่งถ่ายอุจจาระ ทำให้มีเลือดออกเป็นครั้งคราว อาจพบเป็นเพียงหัวเดียว หรือหลายหัวก็ได้ ศูนย์โรคระบบทางเดินอาหาร โรงพยาบาลธนุบรี จึงให้ความรู้แนะนำเพื่อรู้ทันโรคริดสีดวงทวาร
สาเหตุของโรคริดสีดวงทวาร เกิดจากการเบ่งถ่ายอุจจาระ ท้องผูก การนั่งนานๆ ภาวะตั้งครรภ์ หรืออาจส่งผลมาจากน้ำหนักตัวมาก การรับประทานอาหารที่มีกากใยน้อย ไอเรื้อรัง ตับแข็ง ต่อมลูกหมากโต และผู้ที่มีเนื้องอกในช่องท้อง เป็นต้น
ลักษณะอาการของผู้ที่เป็นโรค ริดสีดวงทวาร ได้แก่ ถ่ายอุจจาระเป็นเลือดสด คือจะถ่ายอุจจาระออกมาก่อนจากนั้นจะมีเลือดสดๆ ไม่มีมูกเลือดปน มีก้อนที่ยื่นออกมาจากทวารขณะที่เบ่งอุจจาระ คลำได้ก้อนที่บริเวณทวารหนัก เจ็บและคันบริเวณทวารหนัก
สำหรับวิธีการรักษาริดสีดวงทวาร ในปัจจุบันมีวิธีการรักษาโรคริดสีดวงทวารหนัก
1.รักษาโดยการให้ยาเหน็บที่ทวารหนักเพื่อกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดและสร้างความแข็งแรงของผนังหลอดเลือดอาจใช้ร่วมกับยาระบายได้
2.ฉีดยาที่หัวริดสีดวงทวารเพื่อให้เกิดพังผืดรัดหัวริดสีดวงและฝ่อได้เอง มักใช้ในกรณีที่หัวริดสีดวงมีเลือดออก และหัวริดสีดวงที่ย้อยไม่มาก
3.ยิงยางรัดหัวริดสีดวง (Baron Gun) จะทำให้ริดสีดวงนั้นฝ่อ และหลุดออกไปเองประมาณ 7 วัน
4.รักษาโดยการผ่าตัด มักใช้ในระยะที่ 3 หรือ 4 และริดสีดวงที่มีการอักเสบ
อาการหลังผ่าตัดริดสีดวงทวาร อาจมีเลือดออกได้ตั้งแต่หลังผ่าตัดจนถึงประมาณวันที่ 10 ของการผ่าตัดปกติจะมีเลือดออกไม่มาก และจะหยุดเอง ถ้ามีเลือดออกมากให้มาพบแพทย์ หรือมีน้ำเหลือง ซึ่งที่ขอบทวาร 4-6 สัปดาห์ ในกรณีที่ไม่ได้เย็บปิดแผล และบริเวณปากทวารหนักอาจบวมเป็นติ่ง แนะนำให้นั่งแช่ก้นด้วยน้ำอุ่น อาจถ่ายอุจจาระไม่ออกในระยะแรก
อย่างไรก็ตาม เพื่อป้องกันไม่ให้เกิด โรคริดสีดวงทวาร ให้เน้นการรับประทานอาหารที่มีกากใยสูง เช่น ผัก ผลไม้ หรือยาเพิ่มกากใย ดื่มน้ำวันละประมาณ 6-8 แก้ว หลีกเลี่ยงเครื่องดื่ม ชา กาแฟ ออกกำลังกายสม่ำเสมอวันละ 30 นาทีถึง 1 ชั่วโมง อย่างน้อย 2-3 ครั้งต่อสัปดาห์
นอกจากนี้ ควรฝึกขับถ่ายอุจจาระสม่ำเสมอ และขับถ่ายเป็นเวลาทุกวัน ผู้ที่มีอาการท้องผูกเป็นประจำให้สังเกตว่าอาหารชนิดใดที่รับประทานแล้วช่วยให้ขับถ่ายได้ง่ายขึ้นให้รับประทานอาหารชนิดนั้นเพิ่มขึ้น เพื่อส่งเสริมการขับถ่ายอุจจาระได้ง่ายขึ้น นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอติดต่อกันอย่างน้อย 6-8 ชั่วโมงต่อวัน และหลีกเลี่ยงการนั่ง หรือยืนนานๆ ให้เปลี่ยนอิริยาบถบ่อยๆ