แม้ว่า "มะเร็งปากมดลูก" จะเป็นสาเหตุการตายอันดับต้นๆ ของผู้หญิงและเด็กทั่วโลก หากที่ผ่านมาผู้หญิงไทยเข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกสูงสุดเพียงร้อยละ 50 ไม่เคยตรวจเลยร้อยละ 37 สาเหตุที่ไม่เข้ารับการตรวจ และไม่เข้ารับการตรวจซ้ำทุก 5 ปีนั้นเป็นเพราะเขินอาย และกังวลว่าจะพบเชื้อ
ดังนั้น รัฐบาลจึงมีนโยบายให้ทุกภาคส่วนในสังคมช่วยกันทำงาน เพื่อลดอัตราการตายของผู้หญิงและเด็ก โดยตั้งเป้าหมายร่วมกับสหประชาชาติว่าจะต้อง ลดอัตราการตายของเด็กผู้หญิงทั่วโลกลงให้ได้ 16 ล้านคนในปี 2558 และสิ่งที่รัฐบาลปฏิบัติมาโดยตลอด นั่นคือ การกำหนดให้ผู้หญิงไทยทุกคนที่อายุ 35 ปีขึ้นไปตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก และให้ตรวจคัดกรองต่อเนื่องทุก 5 ปี
ดร.กนกวรรณ ธราวรรณ สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล กล่าวว่า การตรวจคัดกรองเป็นเรื่องที่ต้องทำอยู่แล้ว เจอเชื้อเร็วเท่าไหร่ก็รักษาให้หายขาดได้เร็วเท่านั้น แต่ปัจจุบันเรามีวัคซีนป้องกันการติดเชื้อเอชพีวีแล้ว ไม่ต้องรอให้ติดเชื้อก่อนแล้วไปรักษาเอาตอนที่คัดกรองเจอ โดยวัคซีนทำมาจากเปลือกไวรัส ไม่มีอันตราย ช่วยป้องกันการติดเชื้อที่ทำให้เป็นมะเร็งปากมดลูกได้
ในเรื่องวัคซีนเอชพีวี ศ.นพ.สมศักดิ์ โล่ห์เลขา ประธานราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย กล่าวว่า จากการศึกษาที่ผ่านมาพบว่า สายพันธุ์ที่ทำให้เกิดมะเร็งปากมดลูกในผู้หญิงไทยมากที่สุด คือ สายพันธุ์ 16 กับ 18 ซึ่งวัคซีนเอชพีวีที่มีอยู่ในโลกตอนนี้ก็ป้องกันทั้ง 2 สายพันธุ์นี้ได้ 100% ในการฉีดก็ควรจะฉีดให้แก่เด็กผู้หญิงก่อนที่จะมีเพศสัมพันธ์ครั้งแรก อายุประมาณ 9-12 ปี วัคซีนจะมีทั้งหมด 3 เข็ม เข็มที่หนึ่งกับสองฉีดห่างกัน 1-2 เดือน เข็มที่สาม 6 เดือนหลังจากเข็มที่หนึ่ง ฉีดครบ 3 เข็มก็สามารถป้องกันการติดเชื้อเอชพีวีได้ยาว 30 ปี โดยไม่ต้องฉีดกระตุ้น
"ถามว่าถ้ามีเพศสัมพันธ์ไปแล้วจะฉีดได้ไหม ก็สามารถฉีดได้ มันอยู่ที่ว่าเรารับเชื้อเข้าไปแล้วหรือยัง บางคนมีเพศสัมพันธ์ไปแล้วแต่ยังไม่ได้รับเชื้อมา แบบนี้ก็ยังฉีดป้องกันได้ หรืออาจจะฉีดเพื่อป้องกันการติดเชื้อซ้ำก็ได้ ปัจจุบัน ราคาของวัคซีนจะอยู่ที่เข็มละ 2,000 บาท 3 เข็ม 6,000 บาท"
สำหรับประเทศที่ซื้อวัคซีนนี้ได้ในราคาต่ำกว่าที่อื่นมีเพียง 56 ประเทศ เรียกว่าเป็นกลุ่มประเทศกาวี่ (GAVI) ในเรื่องนี้ รศ.ดร.สุรฉัตร ง้อสุรเชษฐ์ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ อธิบายเพิ่มเติมว่า ซึ่งผู้ผลิตยินดีขายให้ประเทศเหล่านี้ในราคาประมาณ 150 บาทต่อเข็ม เพราะว่าประเทศเหล่านี้มีรายได้เฉลี่ยต่อหัวประชากรไม่เกิน 1,550 เหรียญสหรัฐ
ส่วนประเทศไทยมีรายได้ต่อหัวประมาณ 4,000 เหรียญสหรัฐ ทำให้เราซื้อในราคาเข็มละ 150 บาทอย่างเขาไม่ได้ ซึ่งก็ต้องมาตกลงกันว่าจะซื้อขายกันได้ที่เข็มละกี่บาท ซึ่งผู้ซื้อคือรัฐบาลไทย ผู้ขายคือผู้ผลิตยา ซึ่งอย่างน้อยคนสองกลุ่มนี้ต้องหันหน้ามาปรึกษาหารือกัน เพื่อหาข้อตกลงเรื่องราคาร่วมกัน ดังนั้น หากจัดซื้อวัคซีนเอชพีวีให้แก่เด็กผู้หญิงอายุ 12 ปีทุกคน ย่อมหมายถึงการซื้อในปริมาณที่มาก ย่อมทำให้ราคายิ่งต่ำลง และยิ่งมีความคุ้มค่ามากขึ้น
นอกจากนี้ วัควีนยังสามารถป้องกันโรคอื่นที่เกิดจากไวรัสเอชพีวีได้อีกด้วย อาทิ โรคหูดหงอนไก่
อย่างไรก็ตาม เรื่องราคาวัคซีนเอชพีวีที่หลายฝ่ายกังวลว่า อาจจะแพงจน เกินไปหรือไม่ รศ.นพ.วิชัย เติมรุ่งเรืองเลิศ ภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า จากผลการศึกษาแสดงถึงความคุ้มค่าของวัคซีนเอชพีวี หมายความว่าเมื่อวัดมวลรวมของการมีความสุข เพราะไม่มีการเจ็บป่วย และสูญเสียชีวิต เนื่องจากมะเร็งปากมดลูกแล้วตัวเลขที่ได้เป็น 1.2 เท่าของ GDP ซึ่งตัวเลขที่สูงกว่า GDP แบบนี้ ก็แสดงว่าวัคซีนนี้มีความคุ้มค่า