เชื้อเอชพีวี (Human PapillomaVirus : HPV) เป็นสาเหตุของมะเร็งปากมดลูกและหูดที่อวัยวะเพศในผู้หญิง นอกจากนี้ ยังทำให้เกิดหูดที่อวัยวะเพศและโรคมะเร็งทวารหนักในผู้ชายอีกด้วย โดยเฉพาะผู้ชายที่มีเพศสัมพันธ์กับผู้ชายถือเป็นกลุ่มที่มีพฤติกรรมเสี่ยงของการติดเชื้อ HPV ที่ทวารหนัก ซึ่งอาจนำไปสู่การเป็นมะเร็งทวารหนัก อย่างไรก็ตาม โรคนี้สามารถป้องกันได้โดยการฉีดวัคซีน HPV ชนิดสี่สายพันธุ์
จากการศึกษาโดยศูนย์วิจัยโรคเอดส์ สภากาชาดไทย ระบุว่าการติดเชื้อ HPV ที่ทวารหนัก ซึ่งสามารถนำไปสู่การเป็นมะเร็งทวารหนักนั้น มีสัดส่วนที่ค่อนข้างสูงในกลุ่มผู้ชายที่มีเพศสัมพันธ์กับผู้ชาย เมื่อเทียบกับผู้ชายที่มีเพศสัมพันธ์กับผู้หญิง
แพทย์หญิง นิตยา ภานุภาค พึ่งพาพงศ์ รองหัวหน้าหน่วยวิจัย SEARCH ศูนย์วิจัยโรคเอดส์ สภากาชาดไทย กล่าวว่า มีการคาดการณ์กันว่าร้อยละ 85 ของกลุ่มผู้ชายที่มีเพศสัมพันธ์กับผู้ชายที่ติดเชื้อ HIV มีการติดเชื้อ HPV ชนิดใดชนิดหนึ่งร่วมด้วย ในขณะที่ร้อยละ 58 ติดเชื้อ HPV ชนิดที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งสูง และการติดเชื้อ HPV ชนิดที่มีความเสี่ยงสูงอาจนำไปสู่การเป็นมะเร็งทวารหนักในที่สุด
"ในกลุ่มผู้ชายที่มีเพศสัมพันธ์กับผู้ชายซึ่งไม่ได้ติดเชื้อ HIV อัตราการติดเชื้อ HPV ร่วมด้วยจะลดลงกว่าครึ่ง คือร้อยละ 58 ทั้งนี้ การติดเชื้อ HPV ที่ทวารหนักจะมีสัดส่วนสูงมากในกลุ่มผู้ชายที่มีเพศสัมพันธ์กับผู้ชายที่ติดเชื้อ HIV เทียบกับกลุ่มผู้ชายที่มีเพศสัมพันธ์กับผู้ชายที่ไม่ได้ติดเชื้อ HIV"
สำหรับกลุ่มเสี่ยงควรได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งทวารหนัก (anal pap smear) ซึ่งสามารถคัดกรองเซลล์ผิดปกติในทวารหนักที่อาจเป็นสัญญาณเสี่ยงของการมีรอยโรคระยะก่อนมะเร็งหรือมะเร็งระยะลุกลาม
ด้าน รศ.นพ.มงคล เบญจาภิบาล ภาควิชาสูติศาสตร์นรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ระบุว่า การฉีดวัคซีน HPV ในผู้ชายสามารถลดอัตราการติดเชื้อ HPV ได้ เนื่องจากผู้ชายเป็นพาหะของเชื้อ HPV การศึกษาในชายวัยหนุ่มชี้ให้เห็นว่าวัคซีนมีประสิทธิภาพในการป้องกันมะเร็งทวารหนักสูงถึงร้อยละ 78 การฉีดวัคซีน HPV มีความปลอดภัยและได้มีประสิทธิภาพสูงถึงร้อยละ 91 ในผู้ชาย วัคซีน HPV มีชนิดสองสายพันธุ์ และสี่สายพันธุ์ โดยการให้วัคซีนชนิดสี่สายพันธุ์ได้รับการรับรองจากองค์การอาหารและยาของไทยให้ใช้ในผู้ชายได้ เพื่อยับยั้งการแพร่กระจายของเชื้อ HPV ในออสเตรเลีย เด็กนักเรียนชายจะได้รับวัคซีนดังกล่าวเพื่อป้องกันการเกิดโรคมะเร็งและโรคอื่นๆ ที่เกิดจากเชื้อ HPV
"ปัจจุบันเด็กผู้ชายกว่า 280,000 คน ในออสเตรเลียกำลังจะได้รับการฉีดวัคซีน HPV ซึ่งคาดว่าจะช่วยป้องกันไม่ให้มีผู้ติดเชื้อ HPV รายใหม่ได้ถึง 1 ใน 4 การฉีดวัคซีนจะป้องกันเด็กผู้ชายจากโรคมะเร็งและหูดที่อวัยวะเพศ และยังช่วยลดอัตราการเกิดมะเร็งปากมดลูกในผู้หญิงอีกด้วย"