คนเรามักเริ่มต้นวัยทำงานในช่วงอายุ 23 ปี ไปจนเกษียณอายุ 60 ปี แม้ร่างกายจะยังแข็งแรง ไม่ค่อยเจ็บป่วยง่าย แต่ลักษณะการทำงานบางอาชีพ โดยเฉพาะพนักงานออฟฟิศที่ต้องนั่งโต๊ะตั้งแต่เช้าจนถึงเย็น ก็มีความเสี่ยงเกิดอาการออฟฟิศซินโดรม (office syndrome) ที่เริ่มจาก ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ปวดหลัง ปวดคอ หากไม่ปรับพฤติกรรมหรือรักษา ก็อาจลุกลามทำให้ร่างกายเสียสมดุลนำไปสู่การเจ็บป่วยอื่นๆ ในอนาคต

  “น.พ.วศิน กุลสมบูรณ์” แพทย์หัวหน้าแผนกเวชศาสตร์ฟื้นฟู ร.พ.บำรุงราษฎร์ กล่าวว่า ออฟฟิศซินโดรมเป็นกลุ่มอาการที่เกิดขึ้นกับคนทำงานในออฟฟิศ ต้องนั่งหน้าคอมหรือทำงานด้วยท่าทางซ้ำๆ ต่อเนื่องมากกว่า 6 ชม.ต่อวัน หรือท่าการทำงานที่ไม่เหมาะสม เช่น นั่งหลังค่อม ท่าก้มหรือเงยคอมากเกินไป จนอาจส่งผลให้เกิดโรคและอาการผิดปกติในระบบต่างๆ ของร่างกาย อาทิ ระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ ระบบย่อยอาหารและการดูดซึม ระบบหัวใจและหลอดเลือด ระบบฮอร์โมน นัยน์ตาและการมองเห็น

              “วงจรชีวิตการทำงานคือ 23-60 ปี ถ้ามีอาการต่อเนื่อง 3-5 ปีจะเริ่มมีปัญหาจะส่งผลต่อปัจจัยอื่นๆ เช่น กระดูกต้นคอเสื่อม กระดูกหลังเสื่อม เพราะตัวกล้ามเนื้อและกระดูกถูกธรรมชาติออกแบบให้เคลื่อนไหว เมื่อไหร่ที่นั่งทำงานนานๆ ทำให้ระบบทุกอย่างในร่างกายไม่สมดุลกัน”

             สำหรับอาการออฟฟิศซินโดรมที่พบได้บ่อย ได้แก่ กล้ามเนื้ออักเสบเรื้อรัง  เอ็นรัดข้อมืออักเสบกดทับเส้นประสาท ความผิดปกติของความตึงตัวของเส้นประสาท กล้ามเนื้อบริเวณแขนท่อนล่างด้านนอกอักเสบ ปลอกหุ้มเอ็นกล้ามเนื้อบริเวณฐานนิ้วโป้งอักเสบ นิ้วล็อก เอ็นกล้ามเนื้ออักเสบ และหลังยึดติดในท่าแอ่น และวิธีหลีกเลี่ยงอาการออฟฟิศซินโดรมทำได้ง่ายมาก ควรลุกหรือเคลื่อนไหวร่างกายทุกๆ ครึ่งชั่วโมงก็ช่วยได้ แต่ต้องเคลื่อนไหวแบบยืดตัวในทางวิชาการออฟฟิศซินโดรม แบ่งเป็น 3 ระดับ  ดังนี้

                ระดับที่ 1 ปวดเมื่อยเมื่อทำงานไประยะหนึ่ง แต่พักแล้วดีขึ้นทันที แนวทางแก้ไขคือพักสลับทำงานเป็นระยะๆ การยืดกล้ามเนื้อเพื่อผ่อนคลาย นวดเพื่อผ่อนคลาย และออกกำลังกายระดับที่ 2 มีอาการเกิดขึ้น แม้จะพักผ่อนนอนหลับแล้ว แต่ยังคงมีอาการอยู่ อาจปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการทำงาน หรือรับการรักษาที่ถูกต้อง และระดับที่ 3 มีอาการปวดมากแม้ทำงานเพียงเบาๆ พักแล้วอาการก็ยังไม่ทุเลาลง หากอาการระดับนี้ ต้องพักงาน ปรับเปลี่ยนงานและรับการรักษาที่ถูกต้อง

           “เมื่อมีอาการ แม้ไม่ถึงขั้นต้องรักษาด้วยเครื่องมือหรือตัวยา ก็ควรมาพบแพทย์เพื่อขอคำปรึกษา เพื่อตรวจสอบเกิดจากกล้ามเนื้อและกระดูกจริงๆ หรือเกิดจากภาวะซ่อนเร้นอื่นๆ เช่น ปลายประสาท หรือ ผิดปกติของกระดูก เพื่อจะได้วิเคราะห์ต้นเหตุได้อย่างถูกต้องต่อไป”

                น.พ.วศิน กล่าวทิ้งท้ายว่า แนวทางการรักษาขึ้นอยู่กับอาการและระดับความรุนแรง ตั้งแต่รักษาด้วยยา รักษาด้วยวิธีทางเวชศาสตร์ฟื้นฟูและทำกายภาพบำบัดเพื่อยืดกล้ามเนื้อและปรับอิริยาบถให้ถูกต้อง การปรับการทำงาน ตลอดจน รักษาด้วยศาสตร์ทางเลือกเช่นฝังเข็ม นวดแผนไทย การรักษาต้องใช้เวลาพอสมควร เช่น ถ้าระยะเริ่มต้น อย่างเร็ว 1-3 เดือนถึงจะหาย และมีข้อแม้ว่าต้องดูแลตัวเองไปเรื่อยๆ ไม่ให้กลับมาเป็นอีก  ดังนั้น การทำกายภาพบำบัด เป็นขั้นตอนสำคัญในการรักษาอาการออฟฟิศซินโดรมที่เกี่ยวกับระบบกล้ามเนื้อและกระดูก เพื่อฟื้นฟูให้ผู้ป่วยกลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้