“ศิลปหัตถกรรม” มีความเกี่ยวพันกับการดำรงชีวิตของมนุษย์ ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันและเชื่อมโยงไปสู่โลกอนาคต เพราะชีวิตความเป็นอยู่ของมนุษย์เรา ต้องสัมพันธ์กับ สิ่งของ เครื่องใช้ต่าง ๆ ซึ่งล้วนแต่เป็นประดิษฐกรรมที่มนุษย์ผู้สร้างขึ้นมาเพื่อใช้ในชีวิตประวันงานศิลปหัตถกรรม
จึงเป็นดั่งกระจกที่สะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของผู้คนในแต่ละยุคสมัย บอกเล่าเรื่องราวประวัติศาสตร์ สภาพความเป็นอยู่ เศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม ถ่ายทอดผลงานที่ทรงคุณค่าสืบทอดความเป็นมาจากรุ่นสู่รุ่นพัฒนาให้เข้ากับยุคสมัยแต่ยังคงไว้ซึ่งเอกลักษณ์และความงดงามของผลงานที่ยังคงคุณค่า อนุรักษ์ไว้ให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาเพื่อสานต่อสืบไป งาน Crafts Bangkok 2018 ที่ผ่านมา ได้รวบรวมเหล่าบรรดาครูช่างและทายาทครูช่างทุกแขนง เพื่อให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาและเรียนรู้
สำหรับ Crafts Bangkok 2018 ภายใต้แนวคิด Social Craft Network เป็นเครือข่ายที่สามารถรวมพลังกันแล้วเป็นการส่งเสริมการรับรู้ของกลุ่มผู้บริโภค เพื่อสามารถเข้ามาสัมผัสจับชิ้นงานได้มากขึ้นและเป็นการรวมพลังที่จะทำให้เกิดการผลิตงานศิลปหัตถกรรมในรูปแบบใหม่ๆ ได้และสำหรับของผมที่ทำร่วมกับชุมชนบ้านบาตร คือเราได้เข้าไปแลกเปลี่ยนองค์ความรู้กับชุมชนที่มีความแข็งแรงอยู่แล้ว ในส่วนของผมที่เป็นนักออกแบบคนรุ่นใหม่คือการที่นำเอานวัตกรรมรุ่นใหม่เข้าไปดูว่าจะสามารถแลกเปลี่ยนและเชื่อมโยงเรื่องราวเพื่อนำมาทำเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ๆได้อย่างไร และสามารถพัฒนาผลิตภัณฑ์สู่งานคราฟต์ร่วมสมัยอย่างไรบ้าง
โดย คุณสรภัทร สาราพฤษ ผู้สืบทอดงาน "เครื่องถม"ในฐานะที่เป็นผู้สืบทอดงานศิลปหัตถกรรรม ได้กล่าวว่า ตนเองอยากให้คนรุ่นหลังลองศึกษาให้รู้จักถึงประวัติความเป็นมาเรื่องราวที่อยู่คู่กับชาติไทยมาก่อนค่อย ๆ ศึกษาทีละนิดแล้วทุกคนก็จะซึมซับว่ากระบวนการเหล่านี้จะสามารถทำให้ผู้คนเข้าถึงได้รู้จักอย่างลึกซึ้งแล้วจะสามารถเห็นคุณค่าได้อย่างแท้จริง อย่างที่ในหลวงในรัชกาลที่ 9 ได้ทรงตรัสไว้ว่า “จงรักษาศิลปะของชาติอันนี้เอาไว้ให้จงดีอย่าให้มันหายไปวันหนึ่งหากว่ามันหายไปแล้วอย่างเครื่องถมที่อยู่คู่กับคนไทยมาตั้งแต่สมัยอยุธยาจนถึงปัจจุบันมันก็จะไม่มีให้คุณรู้จัก และให้ชื่นชมอีกต่อไป
ทั้งนี้ งาน Crafts Bangkok 2018 ภายใต้แนวคิด Social Craft Network หรือ หัตถศิลป์ไร้พรมแดน มีส่วนช่วยส่งเสริมการต่อยอดคุณค่าของงานศิลปหัตถกรรมไทย สู่งานคราฟต์ร่วมสมัยนั้น สิ่งที่ผมเห็นในงานครั้งนี้คือฐานลูกค้าและความต้องการของลูกค้าว่าคนส่วนใหญ่ในสมัยนี้ต้องการเครื่องถมที่ไม่ได้โชว์อยู่ในพิพิธภัณฑ์หรือในตู้โชว์อีกต่อไป แต่ต้องการเครื่องถมที่สามารถใส่เดินออกไปได้ทุกที่ เชื่อมั่นว่าจะสามารถออกแบบเครื่องถมในรูปแบบใหม่ ๆ ที่สามารถนำไปใช้ในชีวิตประวันได้
ด้าน คุณนภารัตน์ ทองเสภี งานจักสานย่านลิเภาทายาทฯ ปี 57 กล่าวต่อว่า อยากให้ทุกคนมองเห็นถึงคุณค่าของงานศิลปหัตถกรรมว่า กว่าจะมาเป็นหนึ่งชิ้นงานต้องอาศัยความละเอียด ความประณีต และความอดทนอย่างมากเพื่อให้ชิ้นงานที่ออกมานั้นมีคุณค่า น่าจดจำ ทั้งนี้ สำหรับงานงาน Crafts Bangkok 2018 ภายใต้แนวคิด Social Craft Network มีส่วนช่วยในการต่อยอดคุณค่าของงานหัตถกรรมอย่างมาก เพราะได้มีการออกแบบผสมผสานระหว่างงานจักสานย่านลิเภาและงานเครื่องถมทองซึ่งเป็นต้นกำเนิดจากนครศรีธรรมราชโดยตรง มาเป็นชิ้นงานใหม่
“ตัวกระเป๋าทำจากย่านลิเภา ส่วนที่จับหรือหูหิ้วนั้นเราทำจากเครื่องถมทอง นอกจากการพัฒนากระเป๋าจักสานจากย่านลิเภาแล้วเรายังพัฒนาย่านลิเภามาเป็นเครื่องประดับประเภทต่างหู ทั้งนี้เราได้ร่วมมือกับทายาทเครื่องเงินจากสุโขทัย และนับได้ว่าเป็นอีกหนึ่งผลงานที่ได้จากการต่อยอดเพื่อส่งเสริมให้เกิดไอเดียความคิดสร้างสรรค์ และสร้างคุณค่าให้กับงานหัตถกรรมไทย ซึ่งนำไปสู่การพัฒนางานคราฟต์ให้ร่วมสมัยมากขึ้น”
ปิดท้าย คุณเฉลิมเกียรติ สมดุลยาวาทย์ เจ้าของแบรนด์ COTH Studio กล่าวว่า อยากให้คนรุ่นใหม่ตระหนัก หวงแหน และอนุรักษ์ในงานศิลปหัตถกรรม ที่มีคุณค่านี้ไว้ เพราะงานศิลปหัตถกรรมเหล่านี้ได้บอกเล่าเรื่องราวประวัติศาสตร์ ความเป็นมา ของคนรุ่นก่อน เพื่อให้คนรุ่นใหม่ได้ศึกษาเรียนรู้และนำมาพัฒนาต่อยอด งานหัตถกรรมที่มีคุณค่าต่อไป
อนึ่ง งาน Crafts Bangkok 2018 ที่จัดขึ้นโดยศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพระหว่างประเทศ (องค์การมหาชน) ภายใต้แนวคิด Social Craft Network หรือ หัตถศิลป์ไร้พรมแดน ได้สะท้อนให้เห็นถึงการอนุรักษ์ศิลปหัตถกรรมไทยให้ยังคงอยู่จวบจนปัจจุบัน สืบทอดความเป็นศิลปินที่ถ่ายทอดงานศิลปหัตถกรรม เชื่อมโยงให้เข้ากับยุคสมัยแต่ยังคงรักษาไว้ซึ่งความเป็นเอกลักษณ์ของผลงานเพื่อให้คนรุ่นหลังได้เรียนรู้ และสืบสานสืบไป แล้วพบกันอีกครั้งในเดือนมีนาคม 2562 กับงาน Crafts Bangkok 2019
