เทรนด์สุขภาพปีนี้ คงหนีไม่พ้นการดูแลร่างกายตัวเองให้แข็งแรง ซึ่งการออกกำลังกายที่มาแรงในช่วงนี้เห็นทีจะเป็นการวิ่ง ซึ่งการวิ่งจะทำให้เท้าของเรารับแรงกระแทกเป็นจำนวนมาก เช่น วิ่ง 2 กิโลเมตร เท้ามีการก้าวกระแทกพื้น 5,000 ก้าว ทำให้เกิดการบาดเจ็บขึ้นมาได้ ฉะนั้นการเลือกใช้รองเท้าวิ่งที่ถูกสุขลักษณะตามรูปเท้าเราจึงเป็นสิ่งที่จำเป็น ฉบับนี้ “นพ.ภัทร จุลศิริ ศัลยแพทย์โรคกระดูกและข้อเท้า โรงพยาบาลเวชธานี” ได้มาให้ความรู้เกี่ยวกับเรื่องดังกล่าวว่า
เท้าคนเรามีหลายรูปแบบ เช่น เท้าปกติ เท้าแบน หรืออุ้งเท้าโก่ง ถ้าจะมองให้เห็นภาพ ให้มองเท้าเราเหมือนยางรถยนต์ การมีเท้าที่ปกติก็เหมือนลมยางที่สูบพอดี สามารถรับการกระแทกและให้ความมั่นคงได้ แต่ถ้ายางนิ่มไปเหมือนเท้าที่แบนก็จะยวบยาบไร้ความมั่นคง เท้าจะพลิกได้บ่อย ส่วนเท้าที่โก่งเกินไปเป็นดังยางที่สูบลมจนเต็มที่มั่นคงแต่ไม่สามารถรับแรงกระแทกได้ดี ทำให้วิ่งนานๆ แล้วเกิดอาการเจ็บที่เท้าได้
สำหรับการดูว่าอุ้งเท้าของเราเป็นอย่างไร ทำโดย เอาผ้าชุบน้ำมาถูเท้าให้เปียก หลังจากนั้นทำการเหยียบบนแผ่นกระดาษให้เป็นรอยเท้า หรือตรวจวัดลักษณะอุ้งเท้าด้วยเครื่อง i – Step ที่เชื่อมโยงกับระบบคอมพิวเตอร์ ใช้เวลาเพียง 20 วินาที ผลการตรวจจะแสดงให้เห็นการกระจายน้ำหนักของเท้าในแต่ละจุด การกระจายน้ำหนักที่ไม่สมดุลเป็นสาเหตุของปัญหาเท้าและการเดิน เราสามารถแก้ไขการกระจายน้ำหนักที่ไม่สมดุลนี้ ได้ด้วยการเลือกรองเท้า และแผ่นรองรองเท้าที่เหมาะสม โดยการคำนวณ (arch index) ให้แบ่งเท้าเป็นสามส่วน เอาส่วนกลางสุดของเท้าเป็นตัวตั้ง และหารด้วยส่วนกว้างสุดของส้นเท้า (arch index = B/C) ถ้าได้ค่า น้อยกว่า 0.45 แสดงว่ามีเท้าโก่ง ได้ค่าระหว่าง 0.45-0.75 อุ้งเท้าปกติ และถ้ามากกว่า 0.76 แสดงว่าเป็นคนมีรูปเท้าแบน
ทั้งนี้ ในการเลือกรองเท้ากีฬา ต้องให้เหมาะสมกับรูปอุ้งเท้าเรา ไม่อย่างนั้นอาจจะเกิดการบาดเจ็บได้ง่าย ทำให้เวลาเราเดินเข้าไปในร้านเครื่องกีฬา จะมีแบบรองเท้าให้เราเลือกมากมาย โดยวิธีการเลือกตามลักษณะเท้ามีดังนี้ ในคนที่มี อุ้งเท้าแบน ควรจะเลือกรองเท้าที่มีความมั่นคงที่ดี ดูจากชื่อจะมีคำว่า motion control, maximum support, stability หรือจะดูให้รองเท้ามีพื้นที่แข็งสักเล็กน้อย ไม่สามารถบิดไปมาได้ ขณะงอรองเท้าจะต้องไม่งอตามแรงเรา และแผ่นรองเท้าควรมีอุ้งเท้าด้านในนูนขึ้นมาเพื่อเพิ่มอุ้งเท้าของผู้ใส่ อาจต้องใส่เดินพื้นที่ไม่เสมอกันดูว่าไม่ทำให้เท้าเราเกิดการพลิก สำหรับคนที่มีเท้าที่โก่งนูนขึ้นมา จะมีความแข็งของเท้าที่มาก สามารถส่งพลังงานลงสู่พื้นได้เต็มที่ แต่ก็มีข้อเสีย ว่าเท้าค่อนข้างไม่ยืดหยุ่น ทำให้จะเกิดการบาดเจ็บและเมื่อยที่หลังเท้า การเลือกรองเท้าควรเสริมเรื่องการรองรับการกระแทก เช่น well cushioned มีระบบดูดซับแรง เช่น gel technology, air technology, boost foam การดูรองเท้าให้กดที่แผ่นรองเท้าให้มีการยุบตัวและคืนตัวได้ดี แล้วใส่เดินรู้สึกนิ่มเท้า
ส่วนคนเท้าที่ปกติ ดีทั้งการส่งแรงสู่พื้น และการรับแรงกระแทกที่ดี สามารถเลือกรองเท้าได้เกือบทุกชนิด แต่แนะนำให้ค่อนมาทางนิ่มเพื่อป้องกันการบาดเจ็บ และแผ่นรองเท้าควรมีอุ้งเพื่อให้เท้าเราสัมผัสกับรองเท้าได้มากที่สุด ในบางคนถึงแม้เปลี่ยนรองเท้าและยังมีอาการข้อเท้าพลิก หรือเจ็บบ่อยๆ ไม่สามารถเล่นกีฬาได้นานๆ อาจมีปัญหาด้านอื่น หรือมีเอ็นรอบข้อเท้ามีปัญหา แนะนำให้มาพบแพทย์เพื่อตรวจเพิ่มเติมในการมาหาให้เอารองเท้ากีฬาที่ใส่ประจำมาดูด้วย เพราะรูปแบบอัตราการสึกของพื้นรองเท้า สามารถบอกลักษณะของทรงเท้า และวิธีการเดินได้ เพื่อจะได้มีการแนะนำที่ถูกต้องต่อไป