นับเป็นอีกหนึ่งความภูมิใจสำหรับ ”สหกรณ์การเกษตรบ้านหม้อ จำกัด” กับรางวัลชนะเลิศประเภทข้าวพื้นนุ่ม(พิษณุโลก80) จากผู้ส่งตัวอย่างเข้าประกวดทั้งสิ้น 131 ตัวอย่างในงาน”ประกวดข้าวเพื่อรองรับและส่งเสริม การส่งออกของตลาดข้าวโลกปี 2563”
“สหกรณ์การเกษตรบ้านหม้อ จำกัด” ตั้งอยู่ที่ ต.บ้านหม้อ อ.พิชัย จ.อุตรดิตถ์ ด้วยสภาพพื้นที่ลุ่มน้ำท่วมถึง จึงเหมาะกับการปลูกข้าวพื้นนิ่มสายพันธุ์พิษณุโลก 80 เป็นข้าวลูกผสมระหว่างพันธุ์ข้าวสุพรรณบุรี 90 และ IR56 กับ กข27 ซึ่งเป็นข้าวไวแสง ปลูกได้ปีละครั้งและเจริญเติบโตได้ดีในพื้นที่น้ำท่วม โดยมีคุณสมบัติเด่นน้ำตาลน้อยเหมาะสำหรับคนรักสุขภาพไม่ต่างจากกข.43
“สหกรณ์เราได้ส่งเสริมให้สมาชิกปลูกข้าวมา 4 ปีแล้ว แต่พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่รองรับน้ำในช่วงฤดูฝน น้ำจะท่วมขังอยู่เป็นเวลานาน เกษตรกรปลูกข้าวสายพันธุ์อื่นไม่ค่อยได้ผล บางทีก็เกิดความเสียหาย เราจึงไปเอาพันธุ์ข้าวมาจากศูนย์ข้าวพิษณุโลก เป็นพันธุ์พิษณุโลก80 ซึ่งทนต่อน้ำท่วมขังมากกว่าสายพันธุ์อื่น ปรากฏว่าเจริญเติบโตได้ดีในพื้นที่น้ำท่วม ตอนนี้ได้มาทำการขยายผลส่งเสริมให้สมาชิกปลูกเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ” ภาวิตา เผ่าชู ที่ปรึกษาด้านการตลาด สหกรณ์การเกษตรบ้านหม้อ จำกัด เผยจุดเด่นของข้าวพันธุ์ดีพิษณุโลก 80
จากนั้น สหกรณ์จึงนำมาส่งเสริมให้สมาชิกปลูก เริ่มปลูกในปีแรกให้ผลผลิต 600 กิโลกรัมต่อไร่ จากนั้นได้ร่วมกับทีมนักวิจัยมหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์ ในการพัฒนาสายพันธุ์และปรับเปลี่ยนวิธีการปลูกด้วยวิธีการหยอด ส่งผลทำให้ผลผลิตสูงขึ้น ปัจจุบันให้ผลผลิตอยู่ที่ 900-1,000 กิโลกรัมต่อไร่ โดยแต่ละปีจะให้ผลผลิต สู่ตลาดเฉลี่ย 4,000-5,000 ตัน จากพื้นที่ปลูกข้าวทั้งหมดกว่า 5,000 ไร่ ส่วนราคาจำหน่ายเฉลี่ยอยู่ที่ 9.5 พันบาทถึง 1.1 หมื่นบาทต่อตันใกล้เคียงกับข้าวหอมปทุม
“เราได้ส่งข้าวตัวนี้เข้าประกวดทางกรมการข้าวเขาก็เอาไปเทียบกับข้าวพันธุ์พื้นนุ่มตัวอื่นๆ แล้วก็มีใบรับรองยืนยันจากแล็ปกลางว่าค่าน้ำตาลของเราต่ำจริง เฉพาะที่ปลูกในบริเวณพื้นที่ทุ่งที่สหกรณ์ดูแลรับผิดชอบ นี่คือจุดเด่นที่เราได้รับรางวัล คือความนุ่มและค่าดัชนีชี้วัดน้ำตาลที่ต่ำ”
ภาวิตา เผยต่อว่า จากนี้ไปสหกรณ์ฯจะมีการพัฒนาต่อยอด โดยการนำมาแปรรูปเพิ่มมูลค่าด้วยการทำเป็นบรรจุถุงจำหน่ายถุงละ 1 กิโลกรัมและ 5 กิโลกรัม ภายใต้แบรนด์ “ทองดี” หลังจากทุกคนเห็นชอบกับชื่อนี้ ซึ่งเปรียบตัวข้าวตัวนี้เป็นทองคำที่ฟื้นชีวิตให้กับเกษตรกรของจ.อุตรดิตถ์ ขณะเดียวกันคำว่า “ทองดี” ได้พ้องกับชื่อเดิมของท่านพ่อพญาพิชัย ทำให้ทุกคนโอเคกับชื่อนี้ ซึ่งขณะนี้อยู่ระหว่างการขออนุญาตในการใช้ชื่อแบรนด์นี้
ไม่เฉพาะข้าวที่สร้างชื่อให้กับสหกรณ์การเกษตรบ้านหม้อ จำกัด ข้าวโพดก็เป็นอีกพืชที่ทำให้สหกรณ์แห่งนี้ มีความโดดเด่น หลังได้รับการคัดเลือกจากกรมส่งเสริมสหกรณ์ให้เป็นสหกรณ์ต้นแบบในกลุ่มคลัสเตอร์สหกรณ์ขนาดเล็กที่สามารถบริหารจัดการตั้งแต่ต้นน้ำจนถึงปลายน้ำได้เป็นอย่างดี