ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นายแพทย์ประเวศ วะสี ราษฎรอาวุโส กล่าวในการประชุมวิชาการเครือข่ายหมออนามัยแห่งชาติ ครั้งที่ 2 ประจําปี 2563 “พลังเครือข่ายหมออนามัยแนวใหม่ ขับเคลื่อนชุมชนปลอดภัยและระบบสุขภาพปฐมภูมิเข้มแข็ง” ว่า ปัจจุบันประเทศไทยมีหมออนามัยประมาณ 40,000 คนทั่วประเทศ ทำหน้าที่เป็นแนวหน้าควบคุมโรคต่าง ๆ อย่างไรก็ตาม หน้าที่ของหมออนามัยไม่ใช่แค่ให้บริการด้านป้องกันควบคุมโรค รักษาพยาบาล และฟื้นฟูสภาพร่างกาย แต่ยังมีศักยภาพมากพอที่จะกำหนดประเด็นการสร้างเสริมสุขภาพของประชาชนตามสภาพปัญหาที่เกิดขึ้นจริงของแต่ละพื้นที่ โดยเฉพาะมิติการป้องกันและแก้ไขปัญหาอุบัติเหตุทางถนน ที่คร่าชีวิตคนไทยปีละกว่า 20,000 คน ทั้งนี้หมออนามัยสามารถทำหน้าที่สำรวจหาสาเหตุของการเกิดอุบัติเหตุทุก ๆ กรณี เพื่อนำไปสู่การแก้ปัญหาความปลอดภัยทางถนนระดับตำบลได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
นางสาวรุ่งอรุณ ลิ้มฬหะภัณ ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนการควบคุมปัจจัยเสี่ยงทางสังคม สสส. กล่าวว่า สสส. สานพลังเชื่อมร้อยภาคีเครือข่ายด้านความปลอดภัยทางถนนมาตั้งแต่ปี 2546 ซึ่งล่าสุดได้สนับสนุนเครือข่ายหมออนามัยวิชาการ ดำเนินโครงการพัฒนาศักยภาพเครือข่ายหมออนามัยเพื่อขับเคลื่อนตำบลปลอดภัย มีเป้าหมายมุ่งสร้างและส่งเสริมความเข้มแข็งของเครือข่ายหมออนามัยด้านวิชาการ สร้างหมออนามัยแนวใหม่ (Mohanamai Academy) เพื่อขับเคลื่อนให้เกิดตำบลหรือชุมชนปลอดภัยจากอุบัติเหตุทางถนน ซึ่งขณะนี้ สสส. กำลังขับเคลื่อนการสนับสนุนกลไกความปลอดภัยทางถนนในระดับพื้นที่ โดยได้ดำเนินการตามนโยบาย "ตำบลขับขี่ปลอดภัย" ของกระทรวงมหาดไทย ในโจทย์นี้หากได้ชุมชนและหมออนามัยซึ่งมีข้อมูลรวมถึงมีความใกล้ชิดกับคนในชุมชน เข้ามามีบทบาทร่วมกันตั้งเป้าหมายลดตายจากอุบัติเหตุตำบลละ 1 คน จะทำให้ไทยสามารถลดการตายได้ปีละกว่า 7,000 คน สถิติโลกที่เราครองอยู่อันดับต้น ๆ จะลดตามไปด้วย
นายบุญเรือง ขาวนวล นายกสมาคมเครือข่ายหมออนามัยวิชาการ กล่าวว่า เครือข่ายหมออนามัยวิชาการต้องขอบคุณและชื่นชม สสส. อย่างสูง ที่เล็งเห็นและให้ความสำคัญกับการเติมเต็มองค์ความรู้ของเครือข่ายฯ สำหรับงานวิจัยในโครงการดังกล่าว ใช้ชุมชนเป็นฐาน ประชาชนเป็นศูนย์กลาง โดยทีมหมออนามัยได้ดำเนินการวิเคราะห์ปัญหาในชุมชน เพื่อนำมาวางแผนดำเนินงาน และติดตามประเมินผล ภายหลังมีการถอดบทเรียน นำข้อมูลกลับสู่ชุมชนเพื่อนำไปสู่การวางแผนการดำเนินงานร่วมป้องกันและแก้ไขโดยเฉพาะประเด็น “การจัดการอุบัติเหตุทางถนน” ร่วมกันใน 60 พื้นที่ชุมชน และกระบวนการสุดท้ายคือการจัดเวทีนำเสนอแลกเปลี่ยนผลจากงานวิจัยเพื่อการแลกเปลี่ยนเรียนรู้และพัฒนาศักยภาพเครือข่ายหมออนามัย จำนวนทั้งสิ้น 86 ผลงาน ในประเด็นต่าง ๆ อาทิ การจัดการอุบัติเหตุทางถนน ปัจจัยเสี่ยงบุหรี่-เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) การควบคุมป้องกันโรคโควิด-19 เป็นต้น ซึ่งจะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับการกำหนดประเด็นการทำงานของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลในอนาคต และท้ายสุดประชาชนในพื้นที่จะเป็นผู้ได้รับผลประโยชน์สูงสุดอย่างแท้จริงจากการร่วมแรงกันของเครือข่ายหมออนามัยและชุมชน
