นำร่องปลูกกัญชา 6 ต้น ที่วิสาหกิจชุมชนบ้านโนนมาลัย ต.หินเหล็กไฟ อ.คูเมือง จ.บุรีรัมย์ ไปแล้ว แต่คำถามที่ตามมาคือ ชาวบ้านร้านตลาดสามารถปลูกได้แล้วใช่หรือไม่

คำตอบคือ ได้ แต่ต้องรวมกลุ่มตั้งแต่ 7 คนขึ้นไป เพื่อจดทะเบียนเป็นวิสาหกิจชุมชน และต้องขออนุญาตจาก องค์การอาหารและยา หรือ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด และต้องมีสถาบันการศึกษารับรอง

ขั้นตอนอาจยุ่งยากหลายเรื่อง แต่มองนโยบาย “กัญชาเสรี” ถือว่ามีความก้าวหน้า ตั้งแต่การปลดล็อกจากบัญชียาเสพติดให้โทษ สามารถนำส่วนต่างๆของกัญชามาแปรรูปได้ ยกเว้นดอกกัญชา ที่ยังถือว่าเป็นยาเสพติด เพราะช่อดอกมีสาร THC สูง

ขณะเดียวกัน นโยบายกัญชาเสรี แม้จะเริ่มขยับแต่ความต้องการของตลาดที่ต้องการนำใบ ราก ก้าน มาแปรรูป เป็นผลิตภัณฑ์ยังมีความต้องการสูง ดูจากราคาใบกัญชาในขณะนี้ รับซื้อกันกิโลกรัมละ 15,000 บาท ส่วนใบแห้งรับซื้อกันกิโลกรัมละ 40,000 บาท  ทำให้เวลานี้หลายคนต่อหลายลงมา “เล่น” ทั้งเจ้าสัว เจ้านาย ชาวบ้าน ต่างตาลุกวาวกับราคาที่จะได้จากต้นกัญชา จะเรียกว่า “เมากัญ” คงไม่ผิด เพราะราคาล่อตาล่อใจจริงๆ

หันมาดูภาครัฐที่เกี่ยวข้องกับเรื่องนี้โดยตรง ในกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มีกรมวิชาการเกษตร ที่เกี่ยวข้องเรื่องนี้โดยตรง เพราะดูแลเรื่องเมล็ดพันธ์ที่จะนำมาปลูก ต้องผ่านการรับรองจากกรมวิชาการเกษตร โดยรัฐมนตรีที่จับงานด้านกัญชา คงหนีไม่พ้นรัฐมนตรีจากพรรค “ภูมิใจไทย”

นางมนัญญา ไทยเศรษฐ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กล่าวว่า ขณะนี้กรมวิชาการเกษตร กำลังศึกษาเมล็ดพันธุ์เพื่อปรับปรุงสายพันธุ์ว่าสายพันธุ์ไหนจะเป็นเมล็ดพันธุ์ที่ดีที่สุด ที่ผ่านมากรมวิชาการเกษตร ได้วิจัยเมล็ดพันธุ์กัญชา อิสระ 001 ซึ่งเป็นพันธุ์ดั้งเดิมของไทย ที่สามารถปลูกได้และมีผู้รับซื้อ ถือเป็นการปลดล็อกเมล็ดพันธุ์ที่มีคุณภาพ และกรมวิชาเกษตรจะเดินหน้าพัฒนาสายพันธุ์ต่อไป

“กัญชาเสรี ที่พูดถึงไม่ได้เสรีที่ใครๆ ก็ปลูกได้ แต่การปลูกต้องรวมกลุ่มเป็นวิสาหกิจชุมชน เพื่อขอปลูกให้กับโรงพยาบาล หรือสถานศึกษาที่ศึกษาวิจัยด้านกัญชา เพราะหากไม่กำหนดเช่นนี้ก็อาจจะเป็นเป็นการเอื้อประโยชน์ให้เอกชน ซึ่งจะไม่ตรงกับจุดมุ่งหมาย” นางมนัญญา กล่าว

ด้านนายวิศิษฐ์ ศรีสุวรรณ์ อธิบดีกรมส่งเสริมสหกรณ์ กล่าวถึงการตั้งสหรณ์กัญชาว่า จริงๆ แล้วเราอยากให้เป็นตลาดกลางกัญชา โดยมีสหกรณ์ที่มีศักยภาพที่สามารถทำเรื่องนี้ได้ เชื่อมโยงกับผู้ผลิตและผู้รับซื้อที่นำไปใช้ในอุตสาหกรรม ตามเงื่อนไขควบคุมของคณะกรรมการอาหารและยา หรือ อย. และ กรมวิชาการเกษตร

“ขณะนี้อยู่ระหว่างศึกษารายละเอียดของการจัดตั้งตลาดกลางกัญชา โดยหารือร่วมกับสถาบันการศึกษา กรมวิชาการ บริษัทเอกชนที่จะผลิตสินค้าจากกัญชา อีกครั้ง เพื่อออกแบบตลาดกลางอีกครั้ง” อธิบดีกรมส่งเสริมสหกรณ์ กล่าว

อย่างไรก็ตาม ภาครัฐและเอกชน กำลังตื่นตัวเรื่องกัญชา หากสานต่อถึง “กัญชาเสรี” ได้จริง เชื่อว่าเกษตรกรไทยคงลืมตาอ้าปากได้อย่างแน่นอน