มนุษย์ต้องอยู่รวมกันในสังคม ต้องแสดงบทบาทต่างๆ ตามสถานการณ์ เพื่อ ความอยู่รอดและความพึงพอใจของแต่ละคน โดยไม่ได้คำนึงหรือแสดงออก ถึงตัวตนที่แท้จริง "ตัวตน" ของบุคคลเป็นลักษณะทางกายที่สามารถบ่งบอกถึงลักษณะทางจิตใจ ที่มีพัฒนาการทางร่างกาย พัฒนาการทางบุคลิกภาพ ภายใต้ข้อจำกัดจากพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อมไปพร้อมๆ กัน อันได้แก่ ครอบครัว กลุ่มคน สังคม และวัฒนธรรม บางครั้งการแสดงออกถึงตัวตนที่แท้จริงของบุคคลจะเกิดจากความกดดันทางอารมณ์หรือความขัดแย้งในใจ ทำให้ต้องอาศัยหลักการเพื่อปรับปรุงและเสริมสร้างบุคลิกภาพสำหรับการพัฒนาตัวตนของแต่ละคน
การศึกษา เรียนรู้ และทำความเข้าใจเกี่ยวกับ "ตัวตน" ของคน เป็นสิ่งที่สำคัญและจำเป็นมาก เพื่อใช้เป็นประโยชน์ในการปรับตัวปรับใจให้สามารถอยู่ร่วมกับบุคคลอื่นในสังคมได้ โดยสิ่งที่สำคัญเราต้องเริ่มที่ตัวเราเอง "ต้องรู้จักตัวตนของตัวเอง" เมื่อเราไม่สามารถรู้จักตัวตนของตนเองแล้วเราจะสามารถไปรู้จักตัวตนของผู้อื่นได้อย่างไร? ตัวตนของคนจะสะท้อนถึงความต้องการความพึงพอใจ และการแสดงออกที่แตกต่างกันในแต่ละบุคคล มีทั้งด้านบวกและด้านลบ
การประเมินลักษณะตัวตนของบุคคลสามารถประเมินได้ 5 ลักษณะดังนี้ 1.ด้านมนุษยสัมพันธ์ ถ้ามีมนุษยสัมพันธ์ดีจะเป็นคนมีบุคลิกด้านบวกมีความรู้สึกที่ดีต่อตัวเองและคนรอบข้าง เป็นคนชอบสังคม ช่างพูด ช่างคุย มีชีวิตชีวา อบอุ่น ไม่ชอบอยู่คนเดียว แต่ในทางกลับกันก็จะมีบ้างกลุ่มที่มีตัวตนที่ตรงกันข้าม กัน นั่นก็คือชอบอยู่เฉยๆ ไม่ชอบยุ่งกับใคร ชอบคิดคนเดียว
2.ด้านอารมณ์หรือเรียกว่าจิตประสาท เป็นลักษณะของบุคคลที่ไม่สามารถอยู่เฉยๆ ได้ จะเป็นลักษณะของการควบคุมทางอารมณ์ มีความมั่นคงทางอารมณ์ ซึ่งในทางตรงกันข้ามบุคคลก็อาจจะมีอารมณ์ลักษณะหงุดหงิด อ่อนแอ ไม่มั่นคง ไม่มีเหตุไม่มีผล หรือมีความวิตกกังวล ดังนั้น จะต้องวิเคราะห์และทำความเข้าใจ กับอารมณ์ของบุคคลอื่นที่เราต้องพบปะหรืออยู่ร่วมในสังคมเดียวกันตามแต่ละสถานการณ์ เพราะอารมณ์ของบุคคลสามารถเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลาตามสถานการณ์ต่างๆ ที่ได้ประสบพบเจอ
3.ด้านการประนีประนอม เป็นความสามารถของบุคคลในการตกลงร่วมกันกับบุคคลอื่น สามารถปรับตัวเข้ากับบุคคลอื่นได้ดีมีเหตุผล เข้าใจเหตุผลของบุคคล อื่น รู้จักการประนีประนอมให้ความร่วมมือ อย่างจริงใจและตรงไปตรงมาทั้งต่อหน้า และลับหลัง ซึ่งต้องมีความเข้าใจและสร้างสัมพันธภาพกับบุคคลต่างๆ ได้ในทุกลักษณะ เพราะบางคนอาจมีลักษณะชอบโอ้อวด ไม่มีเหตุผล เอาแต่ใจและชอบใช้อารมณ์
4.ด้านความรับผิดชอบ เป็นลักษณะของบุคคลที่มีความตั้งใจ มีความพยายาม อดทน รับผิดชอบต่อหน้าที่การงาน มีความสามารถในการกำหนดทิศทาง ของพฤติกรรมของตนเองได้อย่างแน่นอน รู้จักไตร่ตรองก่อนพูดหรือก่อนลงมือทำ ในทางตรงข้ามบุคคลบางกลุ่มอาจขาดทิศทางในการทำงานอย่างไร้จุดหมาย ดังนั้น ต้องแยกแยะกลุ่มบุคคลที่ต้องเกี่ยวอย่างชัดเจนเพื่อแสดงบทบาทและสร้างความ เข้าถึงจิตใจของแต่ละกลุ่มได้อย่างชัดเจนมากยิ่งขึ้นสามารถอยู่ร่วมกับกลุ่มต่างๆ ได้อย่างมีความสุข
5.ด้านการจินตนาการ หรือการสร้างมโนภาพ เป็นลักษณะของบุคคลที่มัก มีความคิดเป็นของตนเอง มองโลกในแง่มุมที่แตกต่างจากบุคคลอื่น มักมีใจคอกว้างขวาง ให้ความสำคัญและสนใจกับทุกสิ่งที่อยู่รอบๆ ตัว มีความคิดสร้างสรรค์ และจิตนาการสูง การที่คนเราจะต้องทำงานหรืออยู่ร่วมกันกับบุคคลที่มีจิตนาการสูง เราก็ต้องยอมรับและเข้าใจในความคิดสร้างสรรค์ที่เขาพึงมี และสามารถปรับเปลี่ยนตนเองให้อยู่ร่วมกับพวกเขาเหล่านั้นได้
การอยู่ร่วมกับบุคคลอื่นๆ ให้มีความสงบสุข ก็ต้องอาศัยความเข้าใจ และยอมรับในตัวตนที่แต่ละคนเป็น แล้วเริ่มต้นด้วยการปรับตัวเอง "ถ้าไม่ชอบสิ่งใด ก็ให้เปลี่ยนมัน แต่ถ้าเปลี่ยนมันไม่ได้ ก็ให้เปลี่ยนความคิดของเราต่อสิ่งนั้น"