หมอประกิต เตือนอย่าปลุกผีแนวคิดภาษีบุหรี่ 3 อัตรา หวั่นพังทั้งอุตสาหกรรม เพราะการปรับโครงสร้างภาษีเพื่อแก้ปัญหาบุหรี่เถื่อนเป็นการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุ ย้ำ ระบบภาษีบุหรี่ที่ดี เป็นระบบ Win-Win รัฐเก็บภาษีได้มากขึ้น และสุขภาพของประชาชนดีขึ้น แต่หากรัฐบาลเลือกใช้ภาษีบุหรี่ 3 อัตรา จะเป็น Lose-Lose ทั้งอุตสาหกรรม

จากที่การยาสูบแห่งประเทศไทย (ยสท.) ออกมาผลักดันการปรับโครงสร้างภาษีบุหรี่จาก 2 อัตรา เป็น 3 อัตรา เพื่อลดราคาบุหรี่มวนไทยโดยอ้างว่าเพื่อแข่งกับบุหรี่ผิดกฎหมายนั้น ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นพ.ประกิต วาทีสาธกกิจ นักวิชาการ อาจารย์แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคปอด และประธานมูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่  ได้โพสต์ข้อความเตือนเรื่องอัตราภาษีบุหรี่ก่อนหน้านี้โดยระบุว่า “อย่าทำผิดซ้ำสองเลยนะครับ เสียหายมามากเกินพอแล้ว แก้ปัญหาบุหรี่หนีภาษี ต้องแก้ที่ระบบการควบคุมบุหรี่หนีภาษี ที่มีหลายสาเหตุ ไม่ใช่แก้ด้วยการปรับอัตราภาษีเป็นสามระดับอย่างที่การยาสูบแห่งประเทศไทยพยายามเสนอ ปี พ.ศ.2560 ที่ปรับจากหนึ่งเป็นสองอัตรา สร้างความเสียหายใหญ่หลวง ทั้งต่อรายรับภาษีของรัฐที่ลดลง และต่อการยาสูบที่เสียส่วนแบ่งตลาดไปเยอะมาก เดือดร้อนถึงชาวไร่ยาสูบทั้งประเทศ ก็เพราะคิดด้วยตรรกะเดียวกัน กับที่คิดจะเปลี่ยนจากสองให้เป็นสามอัตรานี่แหละ ที่ไม่คิดว่าบุหรี่ต่างประเทศจะลดราคาลงมาแข่งกับบุหรี่การยาสูบในตลาดล่าง”

นพ.ประกิต เล่าว่า ประเทศไทยเคยใช้ภาษีบุหรี่ 3 อัตราเพื่อป้องกันการนำเข้าบุหรี่จากต่างประเทศ แต่ถูกยกเลิกเมื่อ 35 ปีที่แล้วเนื่องจากการฟ้องร้องในที่ประชุมว่าด้วยพิกัดอัตราภาษีศุลกากรและการค้า(แกตต์) หรือองค์การการค้าโลก( WTO) ในปัจจุบัน รัฐบาลไทยจึงต้องเปิดตลาดและใช้อัตราภาษีสรรพสามิตที่ 55% สำหรับบุหรี่ทั้งในประเทศและนำเข้าตั้งแต่กลางปี พ.ศ.2533 จนสามารถสร้างรายได้มหาศาล อย่างไรก็ตาม ทุกอย่างเปลี่ยนไปเมื่อเปลี่ยนมาใช้ภาษีแบบ 2 อัตราในปี 2560

นพ.ประกิต ให้ความเห็นเพิ่มเติมเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างรายได้รัฐและสุขภาพประชาชนว่า “รัฐบาลมีหนทางเก็บรายได้จากสินค้ายาสูบ 2 ทาง คือ กำไรของ ยสท. และภาษีสรรพสามิต ซึ่งปกติแล้วภาษีสรรพสามิตจะสูงกว่ากำไรของ ยสท. ถึง 6-8 เท่า ดังนั้นหากเลือกที่จะหารายได้เพิ่มขึ้นจากกำไรของ ยสท. แล้วรายได้จากภาษีที่จะเก็บได้เพิ่มขึ้นก็แทบจะเป็นไปได้ยากมาก และรายได้รวมจากภาษีและกำไร ยสท.รวมกันก็ยากที่จะเพิ่มขึ้น แต่สุขภาพของคนไทยจะแย่ลงแน่นอน เพราะภาษีบุหรี่ยิ่งหลายอัตรา ยิ่งทำให้คนสูบบุหรี่เลิกสูบไม่ได้ โดยมีทางเลือกสูบบุหรี่ที่อัตราภาษีต่ำกว่าราคาถูกกว่า แทนที่จะเลิกสูบ”