มหาวิทยาลัยซีเอ็มเคแอล (CMKL University) ผู้นำด้านเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) และนวัตกรรมสร้างสรรค์ เปิดตัวระบบ RAMA: Real-time Archival of Motion Artistry และแพลตฟอร์ม SITA: Spatial Immersion Training Application สำหรับการอนุรักษ์และเผยแพร่นาฏศิลป์ไทยที่ขับเคลื่อนด้วยเทคโนโลยีบันทึกการเคลื่อนไหว (Motion Capture–Mocap) และความเป็นจริงเสมือน (Mixed Reality–MR) ซึ่งพัฒนาโดยนักศึกษาหลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเทคโนโลยีและนวัตกรรมสร้างสรรค์ (Master of Science in Technology and Creative Innovation–MS in TCI) โดยโครงการนี้ได้รับการสนับสนุนจากกองทุนส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (ววน.) RAMA และ SITA นับเป็นก้าวสำคัญ ของการบูรณาการเทคโนโลยีขั้นสูงเข้ากับการอนุรักษ์และเผยแพร่ศิลปะทางวัฒนธรรมการแสดงไทย อย่างน่าจับตามองมากที่สุด
ผศ. ดร. พิศุทธิ์ วิเศษสิงห์ อาจารย์ที่ปรึกษาโครงการ และผู้เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีสร้างสรรค์ มหาวิทยาลัยซีเอ็มเคแอล เปิดเผยว่า นาฏศิลป์ไทยเป็นอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมที่ล้ำค่า แต่ปัจจุบันกำลังเผชิญกับความท้าทายอย่างมากในการรักษาไว้ให้ถูกต้องและครบถ้วน โดยเฉพาะการแสดงพื้นถิ่นที่กำลังเลือนหายไป เนื่องจากผู้เชี่ยวชาญและผู้สนใจศึกษามีจำนวนลดลง อีกทั้งวิธีการถ่ายทอดแบบดั้งเดิมนั้นไม่เอื้ออำนวยต่อการอนุรักษ์อย่างยั่งยืน
วัตถุประสงค์ของ RAMA และ SITA คือการพัฒนานวัตกรรรมสำหรับอนุรักษ์และเผยแพร่นาฏศิลป์ไทย โดยระบบ RAMA คือการบันทึกและจัดเก็บท่ารำด้วยเทคโนโลยีจับการเคลื่อนไหว (Motion Capture) เพื่อแปลงเป็นข้อมูลดิจิทัลของท่วงท่าในพื้นที่สามมิติอันคงไว้ซึ่งรายละเอียดที่ซับซ้อนกว่ารูปแบบการบันทึกข้อมูลแบบดั้งเดิม เช่น หนังสือ หรือวิดีโอ และ SITA คือแพลตฟอร์มการเรียนรู้ท่ารำแบบเสมือนจริงผ่านอุปกรณ์ MR (Mixed Reality) ที่ให้ประสบการณ์เชิงโต้ตอบราวกับได้ฝึกฝนกับครูผู้สอนจริง
“RAMA และ SITA สะท้อนถึงพันธกิจของหลักสูตร TCI ในการผลิตบัณฑิตที่มีความเชี่ยวชาญในการพัฒนานวัตกรรมสร้างสรรค์ที่ก่อให้เกิดผลกระทบเชิงบวกต่อชุมชน นอกจากนี้ RAMA และ SITA ยังแสดงให้เห็นว่า เทคโนโลยีสมัยใหม่คือเครื่องมือที่ทรงพลังในการอนุรักษ์วัฒนธรรมไทย โดยเฉพาะนาฏกรรมพื้นถิ่นที่กำลังสูญหายไปอย่างช้า ๆ” ผศ. ดร. พิศุทธิ์ กล่าว
โครงการ RAMA และ SITA ได้รับความร่วมมือจากชมรมนาฏศิลป์ไทย โรงเรียนเซนต์โยเซฟทิพวัล ภายในเครือคณะภคินีเซนต์ปอล เดอ ชาร์ตร ในการเก็บข้อมูลท่ารำสำหรับการพัฒนาต้นแบบ (Prototype) และทดสอบประสบการณ์ผู้ใช้ ทางชมรมได้ส่งตัวแทนนักเรียนมาเป็นนางรำต้นแบบในกระบวนการเก็บบันทึกท่ารำแม่บท ซึ่งเป็นพื้นฐานของนาฏกรรมไทย อาทิ พรมสี่หน้า สอดสร้อยมาลา แขกเต้า เฉิดฉิน และกวางเดินดง
ณัฏฐวุฒิ หาญเหี้ยม (สเตรนจ์) หนึ่งในหัวหน้าโครงการ และนักศึกษาปริญญาโท หลักสูตร TCI มหาวิทยาลัยซีเอ็มเคแอล กล่าวว่า “เราอยากสร้างสิ่งที่เป็นมากกว่าฐานข้อมูล เราอยากสร้างเครื่องมือที่จะเข้ามาช่วยให้ผู้เรียนได้ฝึกฝนเชิงโต้ตอบ (Interactive Training) ซึ่งเป็นรูปแบบการเรียนรู้ที่ทรงประสิทธิภาพ”
ทางด้าน อาจารย์อรัญญา แสงทอง ครูผู้สอนวิชานาฏศิลป์ไทย โรงเรียนเซนต์โยเซฟทิพวัล และตัวแทนชุมชนทางวัฒนธรรม กล่าวเสริมว่า RAMA และ SITA เป็นโครงการสำคัญที่สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติด้านการขับเคลื่อนเศรษฐกิจสร้างสรรค์ และการเปลี่ยนผ่านเข้าสู่ยุคดิจิทัลอย่างเต็มตัวของประเทศไทย พร้อมทั้งสามารถวางรากฐานเพื่อขยายผลไปสู่ประเทศอื่น ๆ ในภูมิภาคอาเซียนที่มีมรดกทางนาฏกรรมอันล้ำค่าเสี่ยงต่อการสูญหายเช่นเดียวกัน
RAMA และ SITA เป็นผลผลิตของโครงการ “ต้นแบบระบบการเก็บข้อมูลการเคลื่อนไหวและการแสดงผลด้วยความเป็นจริงผสม” ที่ได้รับการสนับสนุนจากกองทุนส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (ววน.) ภายใต้ทุนสนับสนุนงานมูลฐาน (Fundamental Fund) ปี พ.ศ. 2568 สะท้อนให้เห็นถึงศักยภาพของโครงการในการมีส่วนร่วมกับเป้าหมายการการเพิ่มขีดความสามารถทางการแข่งขันด้านดิจิทัลอย่างชัดเจน หลังจากที่ได้ทดสอบระยะนำร่องไปแล้ว ทีมพัฒนาได้ร่วมจัดตั้งบริษัท โมชั่นซิกซ์ สตูดิโอ จำกัด (Motionsix Studio) เพื่อต่อยอดโครงการด้านการศึกษาสู่วิสาหกิจเพื่อสังคม พร้อมเตรียมแผนขยายความร่วมมือกับทางพิพิธภัณฑ์ องค์กรทางวัฒนธรรม และอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ เพื่อสร้างเครือข่ายความร่วมมือระดับภูมิภาคด้านมรดกดิจิทัลต่อไปในอนาคต
“เครื่องมือทางเทคโนโลยีจะมีคุณค่าได้ จำเป็นต้องเชื่อมโยงผู้คนและชุมชนเข้าด้วยกัน มหาวิทยาลัยซีเอ็มเคแอล ถือเป็นสถาบันต้นแบบที่ส่งเสริมให้นักวิจัยรุ่นใหม่ ออกแบบเทคโนโลยีที่มีความหมาย ไม่เพียงเพื่อธุรกิจแต่เพื่อเป็นประโยชน์ต่อสังคมโดยรวม” อรัญญา กล่าวทิ้งท้าย
มหาวิทยาลัยซีเอ็มเคแอล (CMKL University) ก่อตั้งขึ้นภายใต้ความร่วมมือเชิงกลยุทธ์ระหว่างมหาวิทยาลัยคาร์เนกีเมลลอน (CMU) และสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง (สจล.) ในฐานะมหาวิทยาลัยแห่งแรกของไทยที่มุ่งเน้นด้านเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) อย่างเต็มรูปแบบ ด้วยความมุ่งมั่นในการวิจัยและสร้างนวัตกรรมที่เน้นการปฏิบัติจริงและสร้างผลกระทบต่อสังคม มหาวิทยาลัยซีเอ็มเคแอลเติมเต็มช่องว่างระหว่างทฤษฎีและการประยุกต์ใช้ในอุตสาหกรรม เพื่อส่งเสริมวิศวกรและนวัตกรรุ่นใหม่ให้เป็นกำลังสำคัญในการสร้างสรรค์อนาคตที่ชาญฉลาดและยั่งยืน
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม กรุณาติดต่อ: อีเมล: info@cmkl.ac.th หรือ เว็บไซต์: www.cmkl.ac.th หรือ บริษัท โมชั่นซิกซ์ สตูดิโอ จำกัด (Motionsix Studio) เป็นบริษัทที่เชี่ยวชาญด้านการพัฒนาผลิตภัณฑ์ดิจิทัล เทคโนโลยีสร้างสรรค์ การออกแบบเชิงโต้ตอบ และเกม ก่อตั้งขึ้นด้วยกลุ่มนักศึกษาจากหลักสูตร MS in TCI มหาวิทยาลัยซีเอ็มเคแอล
