บ้านพอกใหญ่ อ.พรรณานิคม จ.สกลนคร ตั้งอยู่บนพื้นที่ราบลุ่ม ลักษณะพื้นดินเป็นดินร่วนปนทราย เส้นทางสัญจรบางช่วงเป็นหินลูกรัง ประชากรที่อาศัยอยู่บ้านพอกใหญ่เกือบทั้งหมดเป็นชาวภูไท ชาวบ้านพอกใหญ่มีการรักษาไว้ซึ่งวัฒนธรรมประเพณีผ่านวิถีชีวิต การแต่งกาย และภาษาพูด ที่เป็นเอกลักษณ์ของชาวภูไท ในด้านการประกอบอาชีพ 90 เปอร์เซนต์เป็นเกษตรกร ทำนา ปลูกข้าว ปลูกแคนตาลูป แตงไทย พริก และเห็ด เพื่อนำไปจำหน่ายในตลาดและจำหน่ายให้กับผู้ที่มารับซื้อถึงบ้าน

นายพรเทพ ปัญญาแก้ว รองคณบดีฝ่ายวิชาการและวิจัย คณะอุตสาหกรรมและเทคโนโลยี มทร.อีสาน วิทยาเขตสกลนคร กล่าวว่า การจัดโครงการบริการวิชาการ เป็นภารกิจหลักอย่างหนึ่งของคณะอุตสาหกรรมและเทคโนโลยี โดยได้รับนโยบายจาก ผศ.ดร.สุริยา แก้วอาษา คณบดีคณะอุตสาหกรรมและเทคโนโลยี ที่ท่านอยากให้การบริการวิชาการนั้นเกิดเป็นภาพที่ชัดเจน จึงได้จัดสรรงบประมาณจำนวน 200,000 บาท เป็นก้อนเดียว ซึ่งแต่เดิมคณะจะมีการแบ่งโครงการเป็นย่อยๆ ในจำนวน 200,000 บาทนี้ ซึ่งทำให้ภาพการบริการวิชาการไม่ชัดเจน

คณะจึงมีมติที่ประชุมว่า ขอให้นำงบประมาณก้อนนี้มาสร้างประโยชน์กับ 1 หมู่บ้าน เพื่อที่จะสร้างอาชีพ สร้างรายได้อย่างต่อเนื่อง โดยมีคณะเป็นผู้ตั้งต้นให้แล้วให้ชาวบ้านสามารถต่อยอดให้มีรายได้ทั้งปี จึงเป็นที่มาของการสร้างโรงเรือนเพาะเห็ด (ระบบอัตโนมัติ) ชุมชนนวัตกรรม คณะอุตสาหกรรมและเทคโนโลยี มทร.อีสาน วิทยาเขตสกลนคร ขนาด 4x8 เมตร จำนวน 2 โรงเรือน สามารถบรรจุก้อนเชื้อเห็ดได้โรงเรือนละ 4,500 ก้อน วันนี้เราใส่ก้อนเห็ด 2 ชนิด ได้แก่ เห็ดนางฟ้า และเห็ดขอนขาว เพื่อให้ชาวบ้านเพาะเห็ดและขายได้ตลอดทั้งปี

โดยเราจะติดตั้งระบบให้น้ำอัตโนมัติ และระบบควบคุมอุณหภูมิ ซึ่งชาวบ้านมีหน้าที่แค่มาดูแลว่าระบบยังทำงานตามหรือไม่ และสามารถเก็บเห็ดไปขายได้เลย และเมื่อมีรายได้เข้ามาแล้ว คณะฯ จะมีการต่อยอดทางด้านบริหารธุรกิจ โดยจะเข้ามาช่วยเรื่องการทำบัญชี รายรับ รายจ่าย การทำการตลาด เพื่อให้เขามีอาชีพ มีรายได้ที่ยั่งยืน ไม่อยากมาทำแล้วจากไปหรือปีหน้าไปหมู่บ้านใหม่เรื่อยๆ และหลังจากนี้เราจะมีการติดตามเก็บรวบรวมข้อมูลเพื่อรายงานให้กับคณะกรรมการรับทราบทุก 3 เดือน เพื่อหาความเป็นไปได้ในการสานต่องานอื่นๆ ให้กับชาวบ้านต่อไป

“คณะอุตสาหกรรมและเทคโนโลยีตั้งใจอยากให้หมู่บ้านพอกใหญ่นี้เป็นต้นแบบของการบริการวิชาการที่สร้างสรรค์และอยากให้คนในหมู่บ้านจริงจัง มีส่วนร่วม มีความสามัคคี ผู้นำต้องเข้มแข็ง มีทัศนคติที่ดี มีใจพัฒนา มีการใส่ใจ จะทำให้เป้าหมายที่วางไว้ยั่งยืนได้ และถ้าทำได้อย่างต่อเนื่องหลังจากนี้ คณะฯ จะมีสาขาศิลปศาสตรที่ทำด้านท่องเที่ยว และสาขาวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ ที่สามารถทำเรื่องของการเพาะเชื้อเห็ดเองได้ ซึ่งจะเป็นช่องทางให้ชาวบ้านลดต้นทุนในการซื้อก้อนเห็ดได้”

นายเกียรติศักดิ์ บุตรแสง ผู้ใหญ่บ้าน บ้านพอกใหญ่ หมู่ที่ 7 กล่าวว่า โรงเรือนเพาะเห็ดระบบอัตโนมัติสำเร็จลงได้ จากความมีน้ำใจ ความร่วมแรงร่วมใจของนักศึกษาและอาจารย์ทุกท่าน มันเป็นเสมือนความฝันของชาวบ้านเกิดขึ้นแล้วจริงๆ เราจะมีโรงเรือนเพาะเห็ดที่มีระบบรถน้ำอัตโนมัติ จะทำให้ชาวบ้านมีรายได้เพิ่มมากขึ้น เกิดความสามัคคีในหมู่บ้าน เห็ดที่ได้จะมีคนมารับถึงที่

ในอนาคตเราอยากขายเองจะได้ไม่ผ่านคนกลาง ชาวบ้านก็มีความสะดวกในการหาซื้อเห็ดจากส่วนกลางรับประทานในครอบครัว ในอนาคตเราอยากได้คำแนะนำในเรื่องของการตลาด การขายอย่างไรให้ได้กำไรมากที่สุด รวมถึงการเข้ามาให้ความรู้ และคำแนะนำเรื่องการเกษตร การปลูกผัก การใช้ปุ๋ยเคมี ในการปลูกแคนตาลูป แตงกวา

“ชาวบ้านที่นี่ล้วนแต่อยู่กับยาและสารเคมีทั้งสิ้น ผมจึงอยากให้ผู้ที่มีความรู้เข้ามาทำความเข้าใจกับชาวบ้าน ให้ถึงแก่นแท้จริงๆ ชาวบ้านจะได้ตระหนักในการใช้สารเคมี และ การปลูกพืชทดแทน การปลูกพืชบำรุงดิน สุดท้ายขอขอบคุณ คณะอุตสาหกรรมและเทคโนโลยี มทร.อีสาน วิทยาเขตสกลนคร ขอบคุณทุกคนมาทำงานด้วยใจ ด้วยความทุ่มเท ซึ่งนับว่าเป็นสิ่งดีๆ ที่มอบให้ชาวบ้านบ้านพอกใหญ่ครับ” ผู้ใหญาบ้าน บ้านพอกใหญ่ กล่าว